ملاسما یا لک قهوه‌ای صورت، یک بیماری پوستی است که به وجود آمدن لکه‌هایی با رنگ قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به زرد روی پیشانی، گونه‌ها، لب‌ها، بینی یا ساعدها منجر می‌شود. این لکه‌ها ناشی از تولید بیش از حد ناگهانی رنگدانه در بدن هستند. بعضی از افراد این بیماری را با نام “ماسک حاملگی” شناخته می‌کنند. ملاسما می‌تواند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد، اما به خصوص در زنان، به ویژه در دوره‌های نوسانات هورمونی مرتبط با بارداری، به دلیل مصرف قرص‌های ضدبارداری یا درمان‌های جایگزین هورمون، ایجاد می‌شود.
وجود لکه‌های خاکستری قهوه ای بر روی گونه‌ها، پیشانی، بینی، چانه و لب بالا نشان می‌دهد که شما از بیماری لک صورت (ملاسما) رنج می‌برید. کارشناسان می گویند که بیماری لک صورت می‌تواند به دیگر قسمت‌های بدن که غالباً در معرض نور آفتاب هستند از جمله گردن و ساعد گسترش یابد. اگر شما از لک صورت رنج می‌برید، می‌توانید آن رادرمان کنید. متخصصین کلینیک پوست و موی رازی طیف گسترده‌ای از روش‌ها را برای درمان این وضعیت توصیه می‌کنند. این روش‌های درمانی عبارتند از: لیزر، میکرونیدلینگ و پی آر پی که به شما کمک خواهند کرد تا از لک صورت خلاص شوید. برای اشنایی با روش‌های درمانی کلینیک تخصصی رازی می‌توانید با شماره‌های 02188333259 – 02188334029 تماس حاصل نمایید. همکاران ما اماده ارائه خدمات مشاوره یا رزرو نوبت برای شما هستند
علل
لک صورت بیشتر در زنان باردار، کسانی که دارای درمان جایگزین هورمون (HRT) یا کسانی که از برچسب‌ها یا قرص‌های جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنند، اتفاق می افتد زیرا این بیماری ارتباط نزدیکی با هورمون‌های بدن شما دارد. همچنین احتمال وقوع آن در زنان با رنگ پوست قهوه‌ای روشن و سنین بین 20 و 50 بیشتر است. اگر چه لک قهوه‌ای صورت در زنان شایع‌تر است، اما در مردان نیز رخ می‌دهد، به ویژه کسانی که دارای سابقه‌ی خانوادگی لک صورت (ملاسما) هستند. وجود رنگدانه‌های اضافی پوست ناشی از تحریک بیش از حد ملانوسیت‌ها، سلول‌های تولید کننده‌ی رنگدانه است و این مورد می‌تواند توسط هورمون‌های زنانه‌ی استروژن و پروژسترون تشدید شود. به همین دلیل است که بارداری یا مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری می‌توانند نقش مهمی در گسترش لک صورت بازی کنند. همچنین زمانی که پوست بیشتر در معرض آفتاب قرار می‌گیرد، رنگدانه های ملانین بیشتری تولید می‌شوند، بنابراین کسانی که در آب و هوای گرم زندگی می‌کنند در معرض خطر بیشتری هستند. لک صورت به طور کلی در طول ماه‌های تابستان رخ می‌دهد، زمانی که پوست بیشتر در معرض نور خورشید است. شواهد نشان می‌دهند که لک صورت می‌تواند سابقه‌ی خانوادگی داشته و این بیماری پوستی احتمالاً زمینه‌ی ژنتیکی نیز دارد. همچنین شواهدی وجود دارد که استرس تولید هورمون محرک ملانوسیت ها توسط بدن را افزایش می‌دهد. لک قهوه‌ای صورت با بیماری تیروئید نیز در ارتباط است. در موارد نادر لک صورت می‌تواند ناشی از یک واکنش آلرژیک به دارو یا لوازم آرایشی باشد.
علائم
لک صورت هیچ گونه علائم دردناک یا ناراحت کننده‌ای ایجاد نمی‌کند. این بیماری کاملاً یک مشکل زیبایی بوده و تنها ظاهر پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین باید توجه داشت که لک صورت (ملاسما) با سرطان پوست ارتباطی ندارد، اگر چه مشکلات پوستی باید همیشه به طور کامل توسط یک متخصص بررسی شود. لکه‌های تیره، نامنظم و برجسته روی پوست نشان دهنده‌ی بیماری لک صورت هستند. این لکه‌ها معمولاً به تدریج و در طول زمان ظاهر می‌شود و به طور معمول در نواحی مرکز صورت، اطراف گونه، بینی، لب‌ها یا پیشانی یافت می‌شوند. به عنوان یک نتیجه‌ی فرعی، لک قهوه‌ای روی پوست همچنین می‌تواند اثرات منفی روانی مانند احساس سرخوردگی، خجالت یا افسردگی به دلیل ظاهر پوست ایجاد کند و این مسئله می‌تواند به ترس از تعامل با دیگران و یا تمایل به دوری کردن از مردم منجر شود.
انواع لک صورت
- اپیدرمال، که به معنی حضور ملانین اضافی در لایه‌های سطحی پوست است.
- پوستی، که در این حالت سلول‌هایی که ملانین را از بین می‌برند در سراسر درمیس حضور دارند.
- مختلط، شامل هر دو نوع ویژگی‌های اپیدرمی و پوستی
- نوع چهارم که نام خاصی ندارد معمولاً در بیماران سیاه پوست دیده می‌شود.
نوع لک صورتی که شما به آن مبتلا هستید مشخص کننده‌ی نوع درمان است.
درمان لک صورت
در بسیاری از افراد نشانه‌های لک صورت به تدریج در طول زمان محو می‌شود. به خصوص پس از زایمان یا قطع مصرف قرص‌های ضد بارداری زیرا در این حالت هورمون‌ها به سطح عادی خود باز می‌گردند. متخصصان توصیه می‌کنند بیماران مبتلا به لک صورت (ملاسما) حتی الامکان از قرار گرفتن در برابر نور خورشید پرهیز کرده و جهت محافظت از پوست و پیشگیری از بدتر شدن وضعیت آن از کرم‌های ضد آفتاب و ضدآفتاب های وسیع الطیف استفاده کنند. اگر لک صورت در طول زمان بهبود پیدا نکرد، پزشک معالج ممکن است برخی از روش‌های درمانی را برای محو شدن رنگدانه از منطقه آسیب دیده توصیه کند. این درمان‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- درمان موضعی، مانند هیدروکینون عامل از بین برنده‌ی رنگدانه
- ترتینوئین، اسیدی که گردش بازسازی سلول‌های پوست را افزایش می‌دهد.
- اسید آزلائیک که فعالیت ملانوسیت ها را کاهش می‌دهد
- لایه برداری پوست توسط مواد شیمیایی
- میکرودرم آبریژن یا درم آبریژن
- استفاده از اولتراسوند یا جریان‌های الکتریکی برای صورت
- درمان با لیزر
درمان با لیزر
در حال حاضر، ما شاهد وجود انواع مختلفی از سیستم‌های لیزری برای درمان لکهای صورت هستیم. با این حال، تنها طول موج‌های خاصی می‌توانند به عنوان گزینه‌های ایده‌آل برای درمان لکهای صورت مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده از لیزر می‌تواند در از بین بردن علائم لکهای صورت و سایر بیماری‌های مرتبط با افزایش رنگدانه‌ها و مشکلات ناشی از رنگدانه‌های عمیق‌تر به ما کمک کند. با تابش اشعه لیزر به پوست، اندامک‌های حاوی ملانین که به عنوان ملانوزوم شناخته می‌شوند (در داخل سلول‌های پوست) به طرز دقیقی هدف قرار می‌گیرند. هنگامی که این ملانوزوم‌ها از بین می‌روند، بدن آن‌ها را از طریق یک فرایند دفع می‌کند. پس از درمان لکهای صورت با لیزر، معمولاً یک دوره کوتاهی وجود دارد که در آن رنگدانه‌های پوست کاهش می‌یابند و به نظر می‌رسد پوست روشن‌تر از حالت عادی است. سپس مرحله‌ی بعدی شروع می‌شود که در آن رنگدانه‌ها بازگشت کرده و رنگ پوست به حالت عادی بازمی‌گردد.
نوع درمان لکهای صورت به شدت بیماری و نوع پوست فرد بستگی دارد. به طور معمول، برای کاهش و درمان لکهای قهوه‌ای صورت به طور موثر، نیاز به 1 تا 3 جلسه درمانی است.
آی پی ال
آی پی ال (IPL) یکی از درمان‌هایی است که برای درمان لک صورت استفاده می‌شود. بر خلاف لیزر که از اشعه‌ی شدید و متمرکز استفاده می‌کند، آی پی ال یک اشعه‌ی متمرکز با پهنای باند وسیع است. اگر چه آی پی ال انرژی را به هر دو لایه‌های سطحی و عمقی پوست منتقل می‌کند، اپیدرم از آسیب در امان می‌ماند. بنابراین، عملاً هیچ زمان ریکاوری مورد نیاز نیست. در مطالعاتی که تا کنون انجام شده، مشخص گردیده که آی پی ال می‌تواند پوست را صاف کرده و موجب محو شدن لکه‌های ناشی از سن، کک و مک، لکهای صورت (ملاسما) و حتی عروق خونی آسیب دیده شود. نتایج به دست آمده معمولاً در صورت محافظت مناسب از آفتاب برای حدود یک سال پایدار است. آی پی ال به اپیدرم آسیب نمی‌زند. ممکن است در طی انجام این روش کمی درد وجود داشته باشد اما به ریکاوری نیازی نیست. بر خلاف لیزر درمانی، ممکن است درمان‌های متعدد (به طور متوسط 4 تا 6 درمان با فواصل سه هفته) برای دستیابی به نتایج بهتر مورد نیاز باشد.
پی آر پی
پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) روشی بسیار مناسب برای از بین بردن لک صورت است. یکی از مزایای پی آر پی برای از بین بردن لکهای قهوه‌ای صورت این است که این روش شرایط را مانند آی پی ال، فراکسل یا درمان‌های دیگر بدتر نمی‌کند. بنابراین یکی از درمان‌هایی است که شما با اطمینان و بدون نگرانی می‌توانید امتحان کنید. این روش درمان ملاسما مانند انجام دادن یک درمان طبیعی صورت است که حتی در صورت درمان نکردن لک صورت مزایای بالقوه‌ی زیادی را دارا می‌باشد. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت با فراهم نمودن فاکتورهای رشد موجب کاهش رنگدانه می‌شود و به عنوان یک درمان مستقل بدون ایجاد هیچ گونه آسیبی می‌تواند همراه با درمان‌های مرسوم جهت افزایش اثر برای رفع لک قهوه‌ای صورت انجام شود. بیش از 30 مواد بیواکتیو در پلاسمای غنی از پلاکت وجود دارند که هر یک نقش جداگانه‌ای مانند افزایش حجم پوست و اضافه کردن عروق خونی جدید دارند.
میکرونیدلینگ
محبوبیت میکرونیدلینگ در سال‌های اخیر افزایش یافته است. این درمان لک صورت یک روش فیزیکی برای هدف قرار دادن لکهای صورت در مقابله با برخی از درمان‌های هورمونی است. این روش تنها یک عمل ساده با سوزن‌ها نیست بلکه موجب ترمیم پوست، تولید کلاژن و از بین بردن لک صورت می‌گردد. میکرونیدلینگ همچنین موجب افزایش انتقال مواد موضعی از طریق پوست برای درمان لک صورت می‌شود. سوزن‌های میکرونیدلینگ می‌توانند تا 2 میلی متر در پوست نفوذ کنند. در واقع اپیدرم شما (پوست خارجی) می‌تواند ضخامتی 1.5 میلی متری در نقاطی مانند کف پا داشته باشد. درم شما (یک ناحیه مستعد به داشتن لک قهوه‌ای) زیر اپیدرم است. در نواحی ضخیم‌تر می‌تواند تا 3 میلی متر قطر داشته باشد. اگرچه میکرونیدلینگ یک درمان عالی برای از بین بردن لک صورت است، اما برای همه‌ی موارد مربوط به لک صورت (ملاسما) مناسب نیست.
پیشگیری
استفاده از کرم‌های ضد آفتاب می‌تواند به جلوگیری از ایجاد لکهای قهوه‌ای روی پوست کمک کند، علاوه بر خواص درمانی دیگری که دارند مانند حفاظت در برابر سرطان پوست و کاهش چین و چروک‌ها. توصیه می‌شود که از یک کرم ضد آفتاب با عامل حفاظتی SPF حداقل 30 و حاوی اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم که به عنوان سد فیزیکی در برابر اشعه‌های مضر UV عمل می‌کنند، استفاده کنید.
همانطور که در موارد سلامتی دیگر در زندگی، نمی‌توانید پیش بینی کنید که آیا به لکهای قهوه‌ای روی پوست مبتلا خواهید شد یا نه. با این حال، می‌توانید خودتان را در برابر موارد ناشناخته آماده کنید و با جستجو و انتخاب بهترین بیمه‌های سلامت، خود را در برابر شرایط جدی‌تر و حتی تهدید کننده‌ی زندگی مانند حمله قلبی، سرطان و سکته مغزی محافظت کنید. در حالی که لکهای قهوه‌ای صورت با شرایط خطرناکی مانند سرطان پوست مرتبط نیستند، بهتر است همواره تغییرات پوستی خود را مورد توجه قرار داده و در صورت لزوم مشاوره پزشکی بگیرید.
قبل از خرید بیمه‌های سلامت (بیماری‌های بحرانی)، به دقت نوع سرطان‌هایی که در پوشش بیمه در نظر گرفته شده را بررسی کنید، زیرا بسیاری از بیمه‌گران سرطان پوست را به عنوان یک مورد استاندارد تحت پوشش قرار نمی‌دهند.
