شکل‌گیری اسکار و جای زخم یک واکنش طبیعی است که بعد از حادثه یا جراحی به وجود می‌آید و راهی است که بدن از طریق آن به بازیابی و بهبودی ساختار آسیب‌دیده خود می‌پردازد. بافت اسکار ممکن است بافت‌های سطحی را در برگیرد یا شامل بافت‌های عمیق‌تر زیر پوست مانند عصب‌ها و تاندون‌ها شود. متخصصین زیبایی روش‌های درمانی متنوعی را پس از بهبود ناحیه آسیب‌دیده پیشنهاد می‌دهند. زمان درمان اسکار به نوع جراحت پوستی یا جراحی بستگی دارد.

اسکارها و جاهای زخم

---

اسکار یا جای زخم یک پچ (وصله) دائمی پوستی است که پس از بهبود زخم ایجاد می‌شود. این اسکار زمانی شکل می‌گیرد که بدن پس از برش، خراش، سوختن یا زخم می‌خواهد خود را ترمیم کند. همچنین ممکن است که اسکار پس از انجام عمل جراحی و به دلیل برش ایجاد شده بر روی پوست، عفونت‌های ناشی از آبله‌مرغان یا بیماری‌های پوستی مانند آکنه ایجاد شود. اسکارها غالباً ضخیم‌تر، صورتی‌تر، قرمزتر یا درخشان‌تر از بقیه قسمت‌های پوست هستند.

این که جای اسکار چگونه به نظر می‌رسند به عوامل زیر بستگی دارد:

1. بزرگی و عمق زخم چقدر باشد.
2. کجای بدن قرار داشته باشد.
3. بهبود آن چه مدت زمانی طول بکشد.
4. سن شما چقدر باشد.
5. از نظر وراثتی چقدر مستعد ایجاد اسکار باشید.

جاهای زخم معمولاً به مرور زمان کمرنگ می‌شوند اما به طور کامل از بین نمی‌روند. اگر ظاهر اسکارها باعث ناراحتی شما می‌شود، با استفاده از روش‌های درمانی مختلف می‌توانید آن‌ها را کاهش دهید. این روش‌ها عبارتند از: جراحی ترمیمی، درم ابریژن، لیزر درمانی و تزریق. بیشتر این روش‌های درمانی تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شوند.

متقاضی مناسب برای از بین بردن جای زخم

---

بسیاری از بیماران که از وجود اسکارهای ناشی از عمل‌های جراحی رنج می‌برند می‌توانند از روش‌های درمانی برای ترمیم و از بین بردن جای زخم کمک بگیرند. برخی از بیماران هم که از وجود اسکارهای ساده مانند اسکارهای نازک و پهن، برآمده، رنگی یا تیره یا قرمز ناخشنود هستند می‌توانند از روش‌های درمانی برای رفع جاهای زخم استفاده کنند.

البته، برخی از بیماران از اسکارهای پیچیده مانند اسکارهای هایپرتروفیک (قرمز، برآمده و در برخی موارد اسکارهای خارشی)، زخم کلوئید (ضخیم، فیبروزی و زخم‌های بزرگ شده)، زخم حفره‌ای (برای مثال زخم‌های ناشی از جای جوش)، زخم انقباضی (اسکارهای منقبض‌شده که ناشی از جمع شدن پوست است) و زخم آتروفیک (که در آن بافت زیر پوست آسیب می‌بیند) رنج می‌برند و تمایل به درمان این اسکارها دارند.

اسکارهای ناشی از آکنه و  جای جوش

هدف از درمان اسکارهای ناشی از جای جوش فرورفته، تولید کلاژن در محل جای زخم است که می‌تواند فرورفتگی پوست را به صورت طبیعی پر کند. تحریک تولید کلاژن و الاستین از طریق ساب سیژن، عمل جراحی‌ ترمیم اسکار یا ترمیم جای زخم به وسیله لیزر انجام می‌شود. در همه روش‌ها تحریک فیبروبلاست اسکار باعث تولید کلاژن در منطقه مورد درمان می‌شود. پس از ساخت کلاژن، اسکار ترمیم شده و پوست، پیکربندی طبیعی مانند بافت‌های اطراف پیدا خواهد کرد. متخصصین کلینیک تخصصی پوست و موی رازی بعد از بررسی جای جوش و آکنه، بهترین روش‌های درمانی را که مناسب شرایط پوستی شماست پیشنهاد می‌دهند.

درمان انواع اسکارها

---

استفاده از لیزر برای از بین بردن رنگ اسکار

لیزر برای کاهش جای زخم روی صورت یا دیگر جاهی بدن به کار می‌رود و در آن از انرژی نوری برای هدف قرار دادن پیگمنت‌ها (رنگدانه‌ها) در پوست استفاده می‌شود. این روش می‌تواند قرمزی یا تیرگی اسکارها را کاهش داده و باعث می‌شود که اسکارها از نظر رنگی شبیه بافت‌های اطراف خود شوند.

لیزر درمانی پوست

این یک روش دیگر لیزر درمانی برای رفع جای زخم است که می‌تواند برای بهتر کردن ظاهر اسکارهایی که ناحیه وسیعی از پوست را در برگرفته‌اند به کار برده شود (برای مثال برای درمان جای جوش).

میکرودرم ابریژن برای رفع جای زخم و اسکار

میکرودرم ابریژن کیفت پوست روی جای زخم و کلوئیدها را ارتقا می‌دهد. پوست سطحی تغییر رنگ یافته و پوسته خارجی اپیتلیال می‌تواند روی سطح اسکار انباشته شود و جلب ‌توجه کند. پزشک از میکرودرم ابریژن و پی آر پی برای رفع ناخالصی‌های سطحی پوست و کاهش پیگمنت‌ها روی جای زخم استفاده می‌کند. میکرودرم ابریژن می‌تواند کیفیت بافت اسکار را به میزان زیادی ارتقا دهد.

تزریق ژل

در دهه گذشته، پیشرفت‌های زیادی برای استفاده از محرک‌ها و ژل‌ها جهت ترمیم جای اسکارها و جاهای زخم حاصل شده است. این ژل‌ها در وهله اول برای پر کردن حجم خالی شده یا زخم‌های آتروفیک در بیماران که اسکارهای ناشی از عمل جراحی یا آسیب‌دیدگی‌های پوستی داشتند به کار برده می‌شد. پرکننده‌های بافت نرم می‌توانند اوتولوگ بوده از چربی خالص خود فرد مشتق شده باشند یا ممکن است از ژل‌های تجاری مانند رستالین یا جوودرم تولید شده باشند. این ژل‌ها معمولاً از اسید هیالورانیک یا کلاژن ساخته شده و دوام نتایج حاصل از تزریق آن‌ها حدود یک یا دو سال خواهد بود. پیشرفت‌های جدید در ژل‌های ترمیم‌کننده، جای زخم و بدشکلی‌های ناشی از جراحی بینی را به وسیله اسید هیالورانیک از بین می‌برد.

تاتوی پزشکی

تاتوی پزشکی (میکروپیگمنتاسیون) می‌تواند برای پنهان کردن جای زخم و ترکیب آن با بافت‌های اطراف مورد استفاده قرار گیرد.

درمان فشاری

معمولاً برای درمان برخی از انواع جای زخم از روش اعمال فشار استفاده می‌شود. جراح متناسب با شرایط بیمار یک پوشش یا ابزار می‌سازد که برای اعمال فشار در ناحیه تحت درمان به کار می‌رود و ممکن است همراه با صفحه سیلیکونی اضافی باشد یا نباشد.

بستن لایه

در دوران جنینی، پوست و بافت نرم در لایه‌های موازی شکل می‌گیرند. آسیب‌دیدگی‌های پوست، ضایعات پوستی و شکاف‌های عمل‌های جراحی در برخی موارد می‌توانند لایه‌های بافت نرم را تخریب کنند و باعث ایجاد اسکارهای ناخوشایند، برجسته و ناسازگار شده که از لحاظ ظاهری جذاب و طبیعی نیستند.

در روشی که به آن بستن لایه گفته می‌شود، لایه‌های بافت نرم با شکاف اسکار و آزاد کردن فیبروزهای متصل به آن و سپس جای بخیه، دوباره بازسازی می‌شود و لایه‌های بافت نرم دوباره ایجاد می‌شوند.

این روش ‌ترمیم اسکار در صورت و شکم برای از بین بردن اسکارهای ناشی از عمل‌های جراحی بسیار متداول است. لایه‌های بافت‌هایی که به هم نزدیک می‌شوند عبارتند از فاسیا، لایه چربی زیر جلدی، لایه عمقی پوست و سطح پوست. زمانی که لایه‌ها بسته شد، ترکیبی از بخیه‌های خارجی، نوار استری استریپ، لیزر و ژل‌های سیلیکونی می‌توانند شکل‌گیری دوباره جای اسکار را محدود کنند.