شکلگیری اسکار و جای زخم یک واکنش طبیعی است که پس از وقوع حادثه یا انجام جراحی در بدن رخ میدهد. این واکنش به عنوان یک مکانیسم تعمیری بدن عمل میکند تا ساختار آسیبدیده را بازسازی و بهبود دهد. بافت اسکار ممکن است شامل بافتهای سطحی باشد و یا به عنوان نمونه شامل بافتهای عمیقتر زیر پوست مانند عصبها و تاندونها نیز شود.
متخصصان زیبایی پس از بهبود ناحیه آسیبدیده، روشهای درمانی متنوعی را پیشنهاد میدهند. این روشها به منظور بهبود و آرایش اسکار استفاده میشوند. زمان درمان اسکار بستگی به نوع جراحت پوستی یا جراحی انجام شده دارد و ممکن است متفاوت باشد.
انواع مختلف جای زخم و جای اسکار وجود دارد که میتواند روی صورت یا بدن ایجاد شود. بیشتر اسکارها به دلیل آسیبدیدگی و جراحت روی پوست یا جراحی ایجاد میشوند. اسکارها به روشهای مختلفی درمان میشوند که روش مورد استفاده بر اساس میزان تیرگی، ضخامت یا گستردگی آن انتخاب میشود. ترمیم اسکار میتواند توسط لیزر، کرمهای موضعی، عمل جراحی ساب سیژن یا برداشتن و ترمیم اسکار انجام میشود. برخی از اسکارهای عمیقتر با استفاده از تزریق ژل یا چربی ترمیم میشوند. همکاران ما در کلینیک تخصصی پوست و موی رازی آماده پاسخگویی به سؤالات شما در خصوص روشهای درمانی جای زخم هستند. برای دریافت مشاوره یا رزرو نوبت میتوانید با شماره 02188333259–02188334029 تماس حاصل نمایید.
اسکارها و جاهای زخم
اسکار یا جای زخم یک پچ (وصله) دائمی پوستی است که پس از بهبود زخم ایجاد میشود. این اسکار زمانی شکل میگیرد که بدن پس از برش، خراش، سوختن یا زخم میخواهد خود را ترمیم کند. همچنین ممکن است که اسکار پس از انجام عمل جراحی و به دلیل برش ایجاد شده بر روی پوست، عفونتهای ناشی از آبلهمرغان یا بیماریهای پوستی مانند آکنه ایجاد شود. اسکارها غالباً ضخیمتر، صورتیتر، قرمزتر یا درخشانتر از بقیه قسمتهای پوست هستند.
این که جای اسکار چگونه به نظر میرسند به عوامل زیر بستگی دارد:
- بزرگی و عمق زخم چقدر باشد.
- کجای بدن قرار داشته باشد.
- بهبود آن چه مدت زمانی طول بکشد.
- سن شما چقدر باشد.
- از نظر وراثتی چقدر مستعد ایجاد اسکار باشید.
جاهای زخم معمولاً به مرور زمان کمرنگ میشوند اما به طور کامل از بین نمیروند. اگر ظاهر اسکارها باعث ناراحتی شما میشود، با استفاده از روشهای درمانی مختلف میتوانید آنها را کاهش دهید. این روشها عبارتند از: جراحی ترمیمی، درم ابریژن، لیزر درمانی و تزریق. بیشتر این روشهای درمانی تحت بیهوشی موضعی انجام میشوند.
متقاضی مناسب برای از بین بردن جای زخم
بسیاری از بیماران که از وجود اسکارهای ناشی از عملهای جراحی رنج میبرند میتوانند از روشهای درمانی برای ترمیم و از بین بردن جای زخم کمک بگیرند. برخی از بیماران هم که از وجود اسکارهای ساده مانند اسکارهای نازک و پهن، برآمده، رنگی یا تیره یا قرمز ناخشنود هستند میتوانند از روشهای درمانی برای رفع جاهای زخم استفاده کنند.
البته، برخی از بیماران از اسکارهای پیچیده مانند اسکارهای هایپرتروفیک (قرمز، برآمده و در برخی موارد اسکارهای خارشی)، زخم کلوئید (ضخیم، فیبروزی و زخمهای بزرگ شده)، زخم حفرهای (برای مثال زخمهای ناشی از جای جوش)، زخم انقباضی (اسکارهای منقبضشده که ناشی از جمع شدن پوست است) و زخم آتروفیک (که در آن بافت زیر پوست آسیب میبیند) رنج میبرند و تمایل به درمان این اسکارها دارند.
اسکارهای ناشی از آکنه و جای جوش
هدف از درمان اسکارهای ناشی از جوشهای فرورفته، تحریک تولید کلاژن در ناحیه جای زخم است تا فرورفتگی پوست به صورت طبیعی پر شود. برای این منظور، از روشهای مختلفی مانند سابسیژن، جراحی ترمیم اسکار و لیزر استفاده میشود. همه این روشها به منظور تحریک فیبروبلاستها در ناحیه درمانی برای تولید کلاژن استفاده میشوند. پس از تولید کلاژن، اسکار ترمیم شده و پوست به شکل طبیعیای مانند بافتهای اطراف خود شکل میگیرد.
متخصصان در کلینیک تخصصی پوست و موی رازی، پس از بررسی جای جوش و آکنه، بهترین روشهای درمانی را که با شرایط پوستی شما سازگاری دارند، پیشنهاد خواهند کرد.
درمان انواع اسکارها
استفاده از لیزر برای از بین بردن رنگ اسکار
لیزر برای کاهش جای زخم روی صورت یا دیگر جاهی بدن به کار میرود و در آن از انرژی نوری برای هدف قرار دادن پیگمنتها (رنگدانهها) در پوست استفاده میشود. این روش میتواند قرمزی یا تیرگی اسکارها را کاهش داده و باعث میشود که اسکارها از نظر رنگی شبیه بافتهای اطراف خود شوند.
لیزر درمانی پوست
این یک روش دیگر لیزر درمانی برای رفع جای زخم است که میتواند برای بهتر کردن ظاهر اسکارهایی که ناحیه وسیعی از پوست را در برگرفتهاند به کار برده شود (برای مثال برای درمان جای جوش).
میکرودرم ابریژن برای رفع جای زخم و اسکار
میکرودرم ابریژن کیفت پوست روی جای زخم و کلوئیدها را ارتقا میدهد. پوست سطحی تغییر رنگ یافته و پوسته خارجی اپیتلیال میتواند روی سطح اسکار انباشته شود و جلب توجه کند. پزشک از میکرودرم ابریژن و پی آر پی برای رفع ناخالصیهای سطحی پوست و کاهش پیگمنتها روی جای زخم استفاده میکند. میکرودرم ابریژن میتواند کیفیت بافت اسکار را به میزان زیادی ارتقا دهد.
تزریق ژل
در دهه گذشته، پیشرفتهای زیادی برای استفاده از محرکها و ژلها جهت ترمیم جای اسکارها و جاهای زخم حاصل شده است. این ژلها در وهله اول برای پر کردن حجم خالی شده یا زخمهای آتروفیک در بیماران که اسکارهای ناشی از عمل جراحی یا آسیبدیدگیهای پوستی داشتند به کار برده میشد. پرکنندههای بافت نرم میتوانند اوتولوگ بوده از چربی خالص خود فرد مشتق شده باشند یا ممکن است از ژلهای تجاری مانند رستالین یا جوودرم تولید شده باشند. این ژلها معمولاً از اسید هیالورانیک یا کلاژن ساخته شده و دوام نتایج حاصل از تزریق آنها حدود یک یا دو سال خواهد بود. پیشرفتهای جدید در ژلهای ترمیمکننده، جای زخم و بدشکلیهای ناشی از جراحی بینی را به وسیله اسید هیالورانیک از بین میبرد.
تاتوی پزشکی
تاتوی پزشکی (میکروپیگمنتاسیون) میتواند برای پنهان کردن جای زخم و ترکیب آن با بافتهای اطراف مورد استفاده قرار گیرد.
درمان فشاری
معمولاً برای درمان برخی از انواع جای زخم از روش اعمال فشار استفاده میشود. جراح متناسب با شرایط بیمار یک پوشش یا ابزار میسازد که برای اعمال فشار در ناحیه تحت درمان به کار میرود و ممکن است همراه با صفحه سیلیکونی اضافی باشد یا نباشد.
بستن لایه
در دوران جنینی، پوست و بافت نرم به صورت لایههای موازی شکل میگیرند. اما آسیبها، ضایعات پوستی و شکافهای ناشی از عملهای جراحی ممکن است در برخی موارد لایههای بافت نرم را تخریب کنند و اسکارهای ناخوشایند، برجسته و ناسازگاری ایجاد کنند که از نظر ظاهری جذاب و طبیعی نیستند.
یکی از روشهای متداول در ترمیم اسکار، روش بستن لایه است. در این روش، لایههای بافت نرم با بازکردن شکاف اسکار و آزاد کردن فیبروزهای متصل به آنها، مجدداً بازسازی میشوند و لایههای بافت نرم دوباره شکل میگیرند.
این روش برای از بین بردن اسکارهای ناشی از عملهای جراحی به خصوص در مناطق صورت و شکم، بسیار رایج است. لایههای بافتی که به هم نزدیک میشوند، شامل فاسیا، لایه چربی زیر جلدی، لایه عمقی پوست و سطح پوست هستند. هنگامی که این لایهها بسته میشوند، ترکیبی از بخیههای خارجی، نوار استریپ، لیزر و ژلهای سیلیکونی میتوانند شکلگیری دوباره جای اسکار را محدود کنند.