هیپرهیدروز، یا تعریق بیش از حد، یک اختلال شایع است. در طول سال‌ها، روش‌های مختلفی برای درمان هیپرهیدروز به وجود آمده است که مهم‌ترن آنها درمان از طریق جراحی و قطع زنجیره‌ی عصبی و اکنون نیز درمان شیمیایی با استفاده از بوتاکس (سم بوتولینوم) می‌باشد. درمان تعریق بیش از حد با بوتاکس توسط پزشکان انجام شده و تنها چند تزریق در زیر بغل برای درمان هیپرهیدروز زیر بغل بسیار موثر بوده و منجر به عدم تعریق یا تعریق بسیار کم می‌شود.
تزریق بوتاکس برای افرادی که دچار تعریق شدید زیر بغل (این حالت را در پزشکی هیپرهیدروز می‌نامند) می‌شوند، مفید خواهد بود. ثابت شده است در مواردی که داروهای ضد عرق یا دیگر داروها برای رفع تعریق شدید زیر بغل موثر نبوده‌اند، از بوتاکس برای درمان استفاده شده است. دکتر جعفری‌پور درمان با بوتاکس را برای افرادی توصیه می‌کند که می‌خواهند از آزارهای جسمی و احساس خجالتِ ناشی از تعریق زیاد خلاص شوند. برای شروع درمان با بوتاکس، ابتدا باید به یک پزشک معتبر مراجعه کرد. اگر سوالی درمورد درمان با بوتاکس دارید یا می‌خواهید با دکتر جعفری پور مشورت کنید، با شماره تلفن‌های 02188333259–02188334029 تماس بگیرید.
فهرست مطالب
- 1 هیپرهیدروز چیست؟
- 2 علتِ تعریق شدید چیست؟
- 3 علائم و نشانه‌های هیپرهیدروز چیست؟
- 4 مزایای استفاده از بوتاکس برای درمانِ تعریق شدید
- 5 بوتاکس چگونه می‌تواند تعریق زیاد کف دست یا زیر بغل را درمان کند؟
- 6 آیا استفاده از بوتاکس برای توقف تعریق زیر بغل امری طبیعی است؟
- 7 آیا استفاده از بوتاکس برای سلامت فرد خطری ندارد؟
- 8 عوارض جانبی استفاده از بوتاکس چیست؟
- 9 بوتاکس چه مشکلات دیگری را می‌تواند درمان کند؟
- 10 آیا روش دیگری برای درمان هیپرهیدروز وجود دارد؟
- 11 آیا با جراحی می‌توان هیپرهیدروز را درمان کرد؟ عوارض جانبی جراحی برای درمان هیپرهیدروز چیست؟
هیپرهیدروز چیست؟
هیپرهیدروز، یا تعریق شدید، یک اختلال رایج است که باعث خجالت و ناراحتی افراد می‌شود. هیپرهیدروز اولیه در افراد سالم به وجود می‌آید. هیپرهیدروز ثانویه شیوع کمتری داشته و ممکن است در اثر مصرف برخی داروهای خاص، ابتلا به برخی از بیماری‌های سختِ سیستمیک، اختلالات عصبی، جراحی صورت، و اضطراب ایجاد شود. از حدود تقریبا ۳ درصد از آمریکایی‌هایی که از تعریق شدید رنج می‌برند، ۵۰ درصد از تعریق‌ها در ناحیه زیر بغل اتفاق می‌افتد (هیپرهیدروز آگزیلاری). مشکل تعریق زیر بغل از دوران بلوغ شروع می‌شود در حالی که تعریق کف دست و پا زودتر، یعنی از دوران کودکی آغاز می‌شود. اگر مشکل تعریق زیر بغل درمان نشود، در دیگر مراحل زندگی نیز ادامه خواهد یافت.
تعریق یک مشکل خجالت آور است و لباس‌های لکه‌دار باعث اختلال در کار و روابط اجتماعی می‌شوند. تعریق شدید باعث ایجاد مشکلات عملی بسیاری می‌شود، مثلا گرفتن خودکار، گرفتن فرمان اتومبیل، یا دست دادن با دیگران را برای فرد مشکل می‌سازد.
علتِ تعریق شدید چیست؟
هرچند گاهی برخی بیماری‌های عصبی، متابولیک، و سیستمیک باعث تعریق شدید می‌شوند، اما در اکثرِ موارد، افرادی دچار تعریق شدید شده‌اند که از نظر سلامت در وضعیت مطلوبی قرار داشته‌اند. در برخی از افراد، گرما و برانگیختن احساسات باعث تعریق زیاد می‌شود اما بسیاری از افراد، صرف‌نظر از حالت روانی خود یا وضعیت هوا در آن زمان، همیشه از هیپرهیدروز رنج می‌برند.
علائم و نشانه‌های هیپرهیدروز چیست؟
به طور کلی، تنها نشانه‌ی تعریق شدید، وجود رطوبت فراوان در محل تعریق است. وجود این رطوبت باعث می‌شود محل در معرض ابتلا به عفونت نیز قرار گیرد.
مزایای استفاده از بوتاکس برای درمانِ تعریق شدید
افرادی که از بوتاکس برای درمان تعریق زیر بغل استفاده کرده‌اند، گفته‌اند که کیفیت زندگی‌شان به طرق زیر بهبود یافته است:
- کارآیی بیشتر در محل کار
- افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس
- درگیری بیشتر در فعالیت‌های اجتماعی
- تمایل بیشتر برای برقراری روابط عاشقانه
- فعالیت فیزیکی و ورزش بیشتر
بوتاکس چگونه می‌تواند تعریق زیاد کف دست یا زیر بغل را درمان کند؟
بوتاکس نوعی پروتئین تصفیه شده است که سیگنال‌هایِ شیمیایی عصبیِ محرکِ غدد عرق را مسدود می‌کند. بوتاکس با توقف عملکرد این پیام‌رسان‌های شیمیایی، مانع تولید عرق در محل تزریق می‌شود. معمولا چند تزریق می‌تواند برای چندین ماه تعریق را کاهش دهد؛ با این حال برای حفظ نتایج کسب شده، درمان باید در جلسات بعدی نیز تکرار شود.
در حین درمان چه اتفاقی می‌افتد؟
در حین فرآیند درمان، برای راحتی و آرامش بیمار ابتدا از یک بی حسی موضعی در محل استفاده می‌شود. تزریق‌های بوتاکس در پوستِ نزدیکِ غدد عرق که مسئول تولید عرق هستند و با استفاده از سوزن‌های بسیار ظریف انجام می‌شود. دوزِ استانداردِ بوتاکسِ تزریقی برابر با ۵۰ واحد برای هر زیر بغل است اما این مقدار ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. مدت زمان درمان به بزرگی محل درمان بستگی داشته و بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. بوتاکس دوره نقاهت بسیار کم، یا در مواردی اصلا دوره نقاهت ندارد و اکثر افراد می‌توانند بلافاصله پس از تزریق فعالیت‌های روزمره خود را شروع کنند.
استفاده از بوتاکس برای درمان هیپرهیدروز زمانی بیشترین تاثیر را دارد که تزریق‌ها توسط یک پزشک آگاه و مجرب انجام شود. پزشکان معتبر، مهارت بسیاری در استفاده از روش‌های مناسب تزریق دارند به نحوی که می‌توانند مقدار مناسبی از بوتاکس را در محل صحیح تزریق کنند.
آیا استفاده از بوتاکس برای توقف تعریق زیر بغل امری طبیعی است؟
برخی از افراد تصور می‌کنند که استفاده از بوتاکس برای کاهش تعریق امری غیر طبیعی است. آنها معتقدند که بدن حتما باید عرق کند. گفته‌ی این افراد کاملا صحیح است زیرا تعریق یک فرآیند طبیعی و سالم برای دفع مواد زائد و تنظیم دمای بدن است. اما طبیعت برخی از افراد به گونه‌ای است که مقدار تعریقشان بیش از حد لازم برای دفع مواد زاید و تنظیم دمای بدن است. در چنین مواردی، مشکلِ بوی بدن و خجالتِ اجتماعی ناشی از خیسی زیر بغل در اثر تعریق بیش از حد را می‌توان با استفاده از بوتاکس برای تعریق زیر بغل، رفع کرد.
آیا استفاده از بوتاکس برای سلامت فرد خطری ندارد؟
چندین دهه است که تحقیقات و مطالعاتی بر روی بوتولینوم توکسین نوع A در حال انجام است. ثابت شده است که بوتاکس مشکلی برای سلامت فرد ایجاد نکرده و مدت‌ها قبل از اینکه در درمان‌های زیبایی از بوتاکس استفاده شود، معمولا برای درمان گرفتگی‌های عضلانی و اختلالات عصبی از آن استفاده می‌شده است. در سال ۲۰۰۴، بوتاکس (بوتولینوم توکسین نوع (A تاییدیه‌ی FDA برای کنترل موقتِ هیپرهیدروز زیر بغل اولیه را کسب کرد. میلیون‌ها نفر تزریق بوتاکس را انجام داده‌اند و درصد عوارض جانبی گزارش شده بسیار ناچیز بوده است.
عوارض جانبی استفاده از بوتاکس چیست؟
در اکثر بیماران، پس از بوتاکس عوارض جانبی شدیدی ایجاد نمی‌شود. اما در برخی افراد ممکن است درد یا کبودی خفیفی در محل تزریق ایجاد شود. گاهی ممکن است بوتاکس باعث تعریق جبرانی در دیگر قسمت‌های بدن شود، هرچند احتمال چنین اتفاقی بسیار کم است.
بوتاکس چه مشکلات دیگری را می‌تواند درمان کند؟
بسیاری از افراد از بوتاکس برای رفع چین و چروک‌های صورت استفاده کرده یا در فرآیندی به نام “لیفت مایع صورت” از بوتاکس به همراه ژل‌های پرکننده برای لیفت صورت استفاده می‌کنند.
آیا روش دیگری برای درمان هیپرهیدروز وجود دارد؟
دیگر روش‌های موجود برای درمان هیپرهیدروز شامل موارد زیر می‌باشد:
آلومینیوم کلراید هگزا هیدرات
زمانی که داروهای آنتی پرسپیرانت (ضد عرق) رایج نتوانند تعریق شدید را درمان کنند، که اغلب هم چنین اتفاقی می‌افتد، اکثر پزشکان استفاده از آلومینیوم کلراید هگزا هیدرات (دریسول، ژنریک‌های مختلف) که نوعی آلومینیوم کلراید تجویزی قوی است، را توصیه می‌کنند. این دارو باید هفت تا ده شب پشت سر هم قبل از خواب و سپس به طور مداوم یک مرتبه در هفته استفاده شود. نمک‌های آلومینیومِ موجود در این دارو در مجاری عرق جمع شده و مجاری را مسدود می‌کنند. به مرور زمان، مقدار تعریق تا حدی کاهش یافته و فرد دیگر به هیچ درمانی نیاز نخواهد داشت. این روش برای بسیاری از بیمارانی که مشکل تعریق شدید زیر بغل دارند مفید است اما برای اکثر افرادی که کف دست‌ها و پاهایشان همیشه در اثر تعریق مرطوب است موثر نخواهد بود.
مهم‌ترین عارضه‌ی آلومینیوم کلراید ایجاد حساسیت است که گاهی، ولی نه همیشه، می‌توان با کاهش دفعات مصرف یا استفاده از برخی داروهای ضد التهابی همچون لوسیون‌های حاوی هیدروکورتیزون، این مشکل را رفع کرد.
یونتوفورزیس
یونتوفورزیس بیش از پنجاه سال پیش برای درمان تعریق شدید به وجود آمد. هنوز هم مکانیسم عمل دقیق آن ناشناخته است. در یونتوفورزیس از جریان آب برای انتقال جریان الکتریکی به پوست استفاده می‌شود. جریان الکتریکی با تولید عرق مبارزه می‌کند. معمولا در هر جلسه، حدود ده تا بیست دقیقه از جریان الکتریکی استفاده می‌شود. جلسات ابتدا با دو تا سه جلسه در هفته آغاز شده و سپس با توجه به واکنش بدن بیمار، به یک تا سه هفته یک‌بار می‌رسند. به نظر می‌رسد که یونتوفورزیس فرآیندی دردناک باشد اما در حقیقت دردناک نیست.
داروهای خوراکی
داروهایِ خوراکیِ آنتی کولینرژیک، همچون گلیکو پیرولات (روبینول) برای درمان این مشکل بسیار مفید هستند اما ممکن است عوارضی همچون خشکی دهان، بی خوابی، و تاری دید ایجاد کنند.
تخریب با امواج مایکروویو، لیزر، و اولتراسوند
این روش‌های جدید، انرژی‌ای تولید می‌کنند که غدد عرق را از بین برده و دیگر بافت‌ها را حفظ می‌کند و به آنها آسیبی نمی‌رساند. در حال حاضر، این روش‌ها فقط برای درمان زیر بغل مناسب هستند. درمان در مطب پزشک انجام می‌شود و نتایج مطالعات اخیر نشان داده‌اند که این روش‌های درمان با کمی تورم و حساسیت موضعی و همچنین برخی عوارض جانبی دیگر همراه هستند. با این روش‌ها، تعریق برای مدت کوتاهی کاهش چشمگیری خواهد داشت. نحوه‌ی استفاده از این روش‌ها در دیگر قسمت‌های بدن، بجز زیر بغل، هنوز مشخص نیست.
آیا با جراحی می‌توان هیپرهیدروز را درمان کرد؟ عوارض جانبی جراحی برای درمان هیپرهیدروز چیست؟
هیپرهیدروز موضعی زیر بغل با جراحی و برداشت بخش اصلیِ پوست زیر بغل درمان شده است. یک روش درمانی دیگر، کورتاژ با لیپوساکشن است، هرچند تصور و درک نحوه‌ی تخریب غدد تعریقِ پوستی با این روش کاری دشوار است. اندوسکوپی سمپاتکتومی قفسه سینه (ETS) یک روش جراحی برای تخریب اعصاب سمپاتیکِ مسئولِ تعریق است. در سمپاتکتومی، بخشی از اعصاب که به غدد عرق روی پوست می‌رسند، تخریب می‌شوند. جراح یک ابزار اندوسکوپی را در قفسه سینه، بین دو دنده‌‌ای که دقیقا زیر بغل قرار دارند، وارد می‌کند. ریه‌ها کمی خالی می‌شوند تا جراح بتواند بهتر محل را دیده و اعصاب را تخریب کند. سوپاتکتومی هم موثر و هم خطرناک است. حتی با وجود ابزارهای جدیدِ اندوسکوپی، عوارض استفاده از این روش شامل تعریق جبرانیِ شدید در دیگر قسمت‌های بدن و همچنین ایجاد مشکلاتی برای اعصاب و ریه‌ها می‌شود. از آنجا که بسیاری از این مشکلات، جدی و غیر قابل بازگشت هستند، از این روش به ندرت و به عنوان آخرین راه حل استفاده می‌شود.
